Anh đến đây, rồi anh như bóng mây

Tags

Ca si Ha Thanh, ca si Thai Thanh, May dam son khe, Nghe si Tran van Trach, Nhac si Nguyễn văn Đông

 

Chít lên vầng tang trắng, cầm tay nhau đi anh

Tơ trời quá mong manh

Nhạc sĩ Nguyễn Văn Đông tâm tình lúc tân niên 2014

Cám ơn quý anh quan tâm bản Mấy Dặm Sơn Khê. Theo yêu cầu của anh cho bài viết, tôi (nhạc sỹ Nguyễn Văn Đông) ghi lại một số tài liệu sau đây:

Trước hết: Trần văn Trạch và Lệ Thanh là hai nghệ sĩ đầu tiên thâu thanh ra đĩa 45 tours của hãng Tân Thanh vào năm 1960. Trần văn Trạch sử dụng chất giọng đặc Nam Bộ, pha luyến láy làn điệu “Bình Bán” cổ phương Nam, nghe rất duyên dáng . Năm 1961, tác giả và ca sĩ Thái Thanh cùng Nghiêm Phú Phi, trình bày lần đầu tiên trong Đại nhạc hội Trăm Hoa Miền Nam, một tổ chức văn nghệ quy mô vào thời đó do bà cố vấn Ngô Đình Nhu chủ toạ, diễn ra suốt 10 đêm tại rạp hát Hưng Đạo, Thủ đô SaiGòn. Tôi nhớ khi ấy tác giả cùng Thái Thanh song ca thì nhạc sĩ Lê Thương đánh nhịp Ban nhạc Đại hoà tấu, còn nhạc trưởng Nghiêm Phú Phi ngồi đàn dương cầm dạo Prélude. Sau đó một số nghệ sĩ như Hà Thanh, Hùng Cường, Tuyết Mai trình bày Mấy Dặm Sơn Khê cũng rất thành công. Thời gian sau, vào tháng 11/1961, Bộ Thông Tin ra thông báo cấm lưu hành và trình diễn 2 bài “Chiều Mưa Biên Giới và “Mấy Dặm Sơn Khê” trên toàn quốc.

Thứ đến: Lý do lệnh cấm Mấy Dặm Sơn Khê vì ấn phẩm đầu tiên có lời ca mà Bộ cho là không thuận lợi cho cuộc chiến. Đó là những phân câu sau đây:

a) Non nước ơi! Bèo trôi theo sóng đưa, hiến thân đời gió bụi……

b) Chờ mùa xuân tươi sang nhưng mùa thắm không sang…

c) Mấy ai ra đi hẹn về dệt nốt tơ duyên ?

d) Chít lên vành tang trắng. Cầm tay nhau đi anh, tơ trời quá mong manh. (Đính kèm Bản lời ca 1, ấn phẩm đầu tiên bị cấm).

Xin giải thích dụng ý câu “Chít lên vành tang trắng” là chít lên vành khăn tang trắng lên người goá phụ có chồng là tử sĩ, không nhằm gợi ý trừu tượng hay ẩn dụ về “Sương trắng phủ ngang mấy dặm sơn khê” như anh đặt câu hỏi.

Thời gian sau, tôi có chỉnh sửa, đặt lại lời 2 theo yêu cầu của Nhà Xuất Bản như sau:

a) Non nước ơi! Hồn thiêng của núi sông kết trong lòng thế hệ ….

b) Chờ mùa xuân tươi sang nhưng mùa thắm chưa sang…..

c) Nhớ ai ra đi hẹn về dệt nốt tơ duyên…

d) Khoác lên vòng hoa trắng. (Ý nói đoàn binh khoác vòng hoa chiến thắng thay vì chít khăn tang trắng lên người goá phụ tử sĩ).

Câu trả lời chót là: Trong binh nghiệp, tác giả Mấy Dặm Sơn Khê phần lớn thời gian phục vụ ở các đơn vị tác chiến, xuyên dọc qua các vùng chiến thuật, có cả vùng thượng du rừng núi Bắc Việt năm 1954, đi gần hết chiều dài cuộc chiến. Vì vậy, “Mấy Dặm Sơn Khê” có thể là phản ánh vùng núi rừng cao nguyên miền Trung hay Thất Sơn miền tây Nam Bộ mà tác giả đã từng sống và chiến đấu ở các nơi đó.

Sau hết, quý anh là chiến hữu cùng trải qua nghiệt ngã ở trại Suối Máu, tôi rất mừng được gặp lại anh qua mail. Trước thềm xuân mới Giáp Ngọ, chúc anh vui khoẻ, bút lực sung mãn, gia đình hạnh phúc, an khang, thịnh vượng   …..
Trích Báo Người Việt Tây Bắc
31 tháng giêng, 2014

 

Trần văn Trạch và Lệ Thanh

 

Hà Thanh

 

Thái Thanh

Trích hồi ký Nhạc sĩ Nguyễn văn Đông (1932-2018)

Tags

Ca si Ha Thanh, Nhac si Nguyễn văn Đông

Hẹn một ngày mai đàn thay tay súng
Tạ từ niềm vui đèo cao gió núi

 

“Tôi cám ơn tiếng hát của Hà Thanh đã mang lại cho các bài hát của tôi thêm màu sắc, thêm thi vị, bay bổng.Trước khi đến với Hà Thanh, tôi cũng rất ngưởng mộ tiếng hát của cô Thái Thanh, Lệ Thanh, Khánh Ngọc và nhiều người khác đã gieo khắp phương trời tiếng lòng của tôi, cũng như về sau này có thêm các cô học trò như Thanh Tuyền, Giao Linh đã giúp cho ông Thầy truyền tải đến trái tim người yêu nhạc. Nhưng đặc biệt, tiếng hát Hà Thanh đã để lại trong tôi nhiều kỹ niệm tốt đẹp, bền bỉ tuy thời gian ngắn ngủi kể từ khi cô bỏ đi lấy chồng để tôi độc hành trên đường nghệ thuật.Sau biến cố 1975, tôi không còn dịp hợp tác với cô Hà Thanh như trước đây.Nhưng thỉnh thoảng tôi được nghe cô hát một sáng tác mới của tôi ở hải ngoại, tôi vẫn cảm thấy tiếng của cô vẫn đậm đà phong cách ngày xưa, vẫn một Hà Thanh diễn cảm, sang trọng, sáng tạo trong khi hát, mặc dù thời gian chia cách đã 40 năm qua.”

Dòng nhạc Phượng Linh qua tiếng hát Hà Thanh

Tags

Ca si Ha Thanh, Nhac si Nguyễn văn Đông, nhac si Phuong Linh

Phượng Linh là một trong nhiều bút hiệu của nhạc sĩ Nguyễn văn Đông. Ông sinh năm 1932 tại Sài Gòn. Nhạc sĩ là người sáng lập ra những hãng đĩa nhựa như Continental và Sơn Ca trong thập niên 60. Ông cũng là trưởng ban nhạc Tiếng Thời Gian trên đài phát thanh Sài Gòn. Sau 1975 ông bị tù 10 năm. Sau đó ông quyết định không đi định cư nước ngoài và hiện nay (2018) vẫn cư ngụ tại TP Hồ Chí Minh.

Dạ sầu

 

Đoạn tuyệt

 

Lời giã biệt

 

Ca sĩ Thanh Vũ

 

Xin đừng trách anh (Song ca với Thanh Vũ)

 

Thương muộn

 

Khi đã yêu

Dòng nhạc Hoàng Nguyên qua tiếng hát Hà Thanh

Tags

Ca si Ha Thanh, nhac si Hoang Nguyen, Ta ao tim, Thuo ay yeu nhau

Hà Thanh (góc phải)

Nhạc sĩ Hoàng Nguyên sinh năm 1932 tại Quảng Trị nhưng trải qua thời niên thiếu ở Huế để đi học trường Quốc Học. Công việc đầu đời của ông là giáo viên môn Việt văn và âm nhạc tại trường trung học trực thuộc chùa Linh Quang, Đà Lạt. Một trong những học sinh của ông tại đây sau này đã trở thành nhạc sĩ nổi tiếng Nguyễn Ánh 9.

Năm 1956, vì bị phát hiện lưu giữ bài nhạc Tiến Quân Ca của Văn Cao nên ông bị đày ra Côn Đảo. Tại đây, trình độ văn hóa và khả nâng âm nhạc của nhạc sĩ được ông chỉ huy trưởng Côn Đảo quan tâm và mời về dạy kèm cho con gái mình. Khi phát hiện con mình có thai với nhạc sĩ , ông chỉ huy trường buộc Hoàng Nguyên phải công khai mối quan hệ với cô con gái. Chẳng bao lâu sau, thiếu nữ này lại quyết định lập gia đình với một người đàn ông khác. Nhiều người tin rằng ca khúc Thuở Ấy Yêu Nhau đã ra đời trong hoàn cảnh này.

Đầu thập niên 1960, Hoàng Nguyên trở về đất liền và theo đuổi chuyên ngành Anh văn tại trường Sư phạm Sài Gòn. Ông bà thị trưởng Phan Thiết đem lòng mến mộ tài hoa người nhạc sĩ nên nhận ông làm em nuôi và mời ông dạy kèm cho cô con gái là Ngọc Thuần. Mối tình Hoàng Nguyên- Ngọc Thuần bắt đầu từ đây và họ trở thành vợ chồng.

Từ năm 1965 trở đi, Hoàng Nguyên phụ trách chương trình nhạc Hương Thời Gian trên đài phát thanh và truyền hình Sài Gòn. Ông tử nạn giao thông năm 1973 tại Vũng Tàu.

 

Thuở ấy yêu nhau

 

Tà áo tím

 

Hương thu về

 

Lời dặn dò

 

Ai lên xứ hoa đào

 

 

 

 

 

 

Dòng nhạc Y Vân qua tiếng hát Hà Thanh

Tags

Ca si Ha Thanh, Nhac si Nguyễn văn Đông, Nhac si Y Van

 

•                         

     Hà Thanh (thập niên 1960)

Nhạc sĩ Y Vân sinh tại Hà Nội, nguyên quán ở Thanh Hóa. Y Vân có nghĩa là “Yêu Vân”, tên người yêu đầu tiên của ông (Tường Vân). Nhạc sĩ thành công trong thập niên 60 và 70 với những ca khúc phổ thông, nhưng cạnh đó ông cũng có những nhạc khúc là sản phẩm của dân ca chính thống (Hát Rong) hay thính phòng (Tưởng Vọng).

Giữa thập niên 70, nhạc sĩ Y Vân và Nguyễn văn Đông khởi đầu một dự án khảo cứu và ghi âm những nhạc khúc truyền thống, bao gồm 20 tiết mục chia đều cho ba miền và đã được phát hành trong nước trong băng/đĩa Continental 6. Ngoài ra, còn phát hành ấn bản tiếng Anh với tên gọi Vietnamese Traditional Songs để tặng tòa đại sứ các nước và các cơ quan văn hóa Việt Nam ở nước ngoài. Tác phẩm này gây tiếng vang lớn và được tổ chức UNESCO khích lệ, hỗ trợ chuyên gia giúp củng cố hồ sơ di sản văn hóa thế giới. Hồ sơ hoàn thành năm 1974, được Bộ Ngoại giao cùng Bộ Thông tin xét duyệt và sẽ chính thức gửi cho UNESCO vào đầu năm 1975. Tuy nhiên vì Sự kiện 30 tháng 4 năm 1975 nên cuối cùng không thể thực hiện được.

Hát Rong (Giai điệu dân gian & Ca từ: Y Vân)
Hà Thanh và Mai Hương song ca

 

Đêm Giã Từ

 

Ảo ảnh

 

Đại lộ hoàng hôn

 

Tưởng vọng

 

Cánh hoa thời loạn

Dòng nhạc phổ thơ qua tiếng hát Hà Thanh

Tags

Ca si Ha Thanh, cung tram tuong, Du Tu Le, nguyen nhuoc phap, Nguyen Sa, nhac si pham duy, Pham Dinh Chuong, tran van khe

Hà Thanh (bên trái) cuối thập niên 60

Bắt đầu từ những năm 1940, hiện tượng phổ nhạc vào thơ ngày càng được giới thị dân yêu nhạc quan tâm và ái mộ. Phổ nhạc vào thơ đã là khó; phổ nhạc sao cho giai điệu đi sát với sắc âm của ngôn ngữ Việt lại càng khó hơn; phổ sao cho bài hát óng ả chất dân ca mà không nhàm và sến thì lại là một thử thách riêng biệt nữa. Hoàng Cầm đã nói về nhạc phổ từ thơ một cách kịch tính: “Đạp lùi tinh tú”. Phạm Duy thì rất thực dụng khi nói về lý do thúc đẩy ông phổ nhạc vào thơ: “Lý do tôi thích phổ thơ cũng rất là giản dị, trước hết, tôi yêu thơ từ ngày còn bé. Lớn lên, tôi có nhiều bạn là thi sĩ làm thơ hay và làm cho tôi càng yêu thơ hơn lên. Cuối cùng, tôi có một người tình rất yêu thơ tiền chiến và làm 300 bài thơ tình tặng tôi.” Vì vậy ta có quyền, trong một giây phút nào đó, nhớ nhung một hiện tượng âm nhạc ngày càng bị phôi pha. Không nhớ sao được khi cái đẹp được dùng để minh họa cho cái đẹp, khi “bên này là thu, bên ấy là thơ”(Đinh Hùng)?

 

Đi chơi chùa Hương
Thơ: Nguyễn Nhược Pháp & Nhạc: Trần văn Khê
Hà Thanh và ban hợp ca Tiếng Tơ Đồng

 

 

Màu kỷ niệm
Thơ: Nguyên Sa & Nhạc: Phạm Đình Chương

Hà Thanh và Hoàng Oanh

 

 

Cô hái mơ
Thơ: Nguyễn Bính & Nhạc: Phạm Duy

 

Mai em lấy chồng
Thơ: Du Tử Lê & Nhạc: Mai Trường

 

Thu may áo cưới
Thơ: Đinh Hùng & Nhạc: Nguyễn Hiền

 

Mùa thu Paris
Thơ: Cung Trầm Tưởng & Nhạc Phạm Duy